همه چی در مورد بتن اکسپوز
به احتمال زیاد، افراد زیادی وجود ندارند که واژه بتن اکسپوز را شنیده باشند یا از آن در فرایند ساخت و ساز خود استفاده کرده باشند، اما این بتن را می‌توان یکی از جالب‌ترین و زیباترین بتن‌های ساختمانی معرفی کرد که هم از لحاظ استحکام و هم از لحاظ زیبایی بر روی سازه‌های بتنی مؤثر است. در یک سازه بتنی، علاوه بر مسئله استحکام که به کمک مقاومت کششی و فشاری بتن تأمین می‌شود، مسئله‌ای زیبایی نیز اهمیت دارد که به طراحی نمای داخلی و خارجی ساختمان بستگی دارد. به همین دلیل شاهد هستیم که بتن اکسپوز در سازه‌ها و ساختمان‌هایی که از نمای بتنی استفاده می‌کنند، بیشتر کاربرد دارد.
با توجه به اینکه بتن اکسپوز نسبت به سایر بتن‌های ساختمانی چندان معروف و محبوب نیست، در این مطلب سعی می‌کنیم به برخی از مسائل و ابهامات مطرح شده در مورد آنها پاسخ دهیم. در اینجا می‌خواهیم بدانیم که بتن اکسپوز چیست؟ چه مزایایی دارد؟ در چه قسمت‌هایی از آن استفاده می‌شود؟ مشخصات فنی و طرح اختلاط آن به چه شکل است؟ به چه صورت اجرا می‌شوند؟ قیمت آن تحت تأثیر چه پارامترهای قرار دارد؟ و در نهایت ابعاد و قالب گیری آن به چه شکل است؟ به احتمال زیاد، پاسخ دادن به این سؤالات می‌تواند بسیاری از چالش‌های ما را برطرف کند.
بتن اکسپوز چیست؟
بتنی که از مواد اولیه مورد نیاز برای تولید بتن معمولی ساخته شده باشد و به آن مواد پرکننده برای از بین بردن تخلخل و حفره‌ها و همچنین مواد روان کننده برای بالابردن سیالیت بتن اضافه شده باشد، بتن اکسپوز است که به عنوان یک بتن پیش ساخته و نما کاری به کار گرفته می‌شود. این بتن ممکن است به شکل‌های مختلفی مورد استفاده قرار گیرد و معمولاً سطح صاف و صیقلی آن کمک می‌کند که نیازی به استفاده از نماکاری اضافی نباشد. به همین دلیل بتن اکسپوز یکی از بهترین گزینه‌ها برای کار بر روی نمای خارجی و همچنین بخش داخلی ساختمان و منابع ذخیره سازی آب به شمار می‌رود.
مزایای بتن اکسپوز
همانطور که عنوان شد، بتن اکسپوز به عنوان نمای بیرونی یک سازه بتنی در بخش داخلی و خارجی به کار گرفته می‌شود و می‌تواند در هر دو صورت با امتیازهایی همراه باشد. این مزایا ممکن از در قالب مسئله‌ی زیبایی شناختی یا در قالب استحکام سازه مطرح شود. اما به طور کلی مزایای بتن اکسپوز به صورت زیر است:
- در نمای داخلی و خارجی سازه به کار گرفته می‌شود که بیشتر به خاطر سطح صاف و صیقلی آن است؛
- برای استخرها و محل ذخیره سازی آب مناسب است؛ زیرا در آن تخلخل خاصی وجود ندارد و حفره‌های آنها با مواد آب بندی و روان کننده پر می‌شود.
- عدم نیاز به نما کاری در مورد این بتن باعث می‌شود که در بسیاری از پروژه‌های سنگین از آن استفاده شود.
- با توجه به سطح صاف و بدون منفذ این بتن، معمولاً در راه‌ها و پیاده روها به کار گرفته می‌شود و در برابر عوامل محیطی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد.
- همچنین با توجه به اینکه نیاز به نماکاری و استفاده از پوشش اضافی ندارد، معمولاً بهترین انتخاب ممکن برای محوطه سازی پارک‌ها و باغ‌های بزرگ شمار می‌رود.
کاربرد بتن اکسپوز
کاربرد بتن اکسپوز می‌تواند بسیار وسیع باشد باید در پروژه‌هایی ممکن است به حداقل ممکن برسد؛ زیرا معمولاً بخش اصلی یک سازه کار نمی‌شود و عمدتاً به عنوان لایه اضافی یا نماکاری پیش ساخته استفاده می‌شود. اما کاربردهای آن را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- استفاده در پروژه‌های سازه‌ای و غیر سازه‌ای به دلیل بافت ویژه؛
- کاربرد به عنوان نمای خارجی ساختمان به دلیل داشتن سطح صیقلی و صاف؛
- مقاومت بالا در برابر نفوذ حرارت و صوت باعث می‌شود که در نمای خارجی ساختمان از آن استفاده شود؛
- کاربرد در طبقه‌های زیرزمینی و محل‌هایی که با رطوبت بالا سر و کار دارد؛
- کاربر در منابع آب و استخرها به منظور جلوگیری از خروج آب؛
- استفاده در کف ساختمان به علت جلوگیری از انتقال رطوبت به سمت بالا؛
- استفاده در نمای داخلی حمام و سرویس بهداشتی برای جلوگیری از انتقال رطوبت.
[irp posts=”22471″ name=”چسب بتن لاتکس و اهمیت استفاده از آن”]
مشخصات فنی بتن اکسپوز
در مورد ترکیب بتن اکسپوز می‌توان آن را متشکل از ماسه سنگ دانه ریز، سیمان و آب در نظر گرفت که به آن مواد روان کننده و مواد پرکننده اضافه می‌شود. به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت که مشخصات فنی آن تفاوت چشمگیر و قابل ملاحظه‌ای با بتن معمولی داشته باشد، اما چند نکته در مورد آنها قابل توجه است:
- این بتن رنگ پذیری بالایی دارد که به دلیل سطح صاف و یکپارچه آنهاست؛
- یکپارچه بودن و استحکام بالای این بتن کمک می‌کند که تا حدود ۵ هزار پاسکال فشار را تحمل کند؛
- حداکثر جذب آب در بتن اکسپوز حدود ۶ درصد است که عملاً استفاده از آن برای زیر زمین و بخش‌های مرتبط با رطوبت آسان می‌کند.
- وزن مخصوص این بتن حدود ۲ هزار و ۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است که نسبت به بتن معمولی بیشتر است.
- با توجه به اینکه در جریان استفاده از این بتن، از اتلاف سیمان و مواد تشکیل دهنده جلوگیری می‌شود، توجیه اقتصادی مناسبی دارد.
- چون هیچگونه حفره یا حبابی در این نوع بتن دیده نمی‌شود، استحکام کششی و فشاری بالایی دارد.
طرح اختلاط بتن اکسپوز
طرح اختلاط بتن اکسپوز چندان سخت و پیچیده نیست معمولاً می‌توان از همان سبک و شیوه‌ای که برای بتن معمولی استفاده می‌شود، در مورد این محصول نیز استفاده کرد. این بتن از ترکیب ماسه سنگ، سیمان، آب و مواد پرکننده ساخته می‌شود که روش ساخت و مراحل اضافه شدن آنها هم مانند بتن معمولی است. نکته‌ای که باعث تفاوت این دو نوع بتن می‌شود این است که مواد پرکننده باعث ایجاد یک نوع لغزندگی و سیالیت بین دانه‌های ماسه سنگ و سیمان می‌شوند که اختلاط بیش از حد بتن باعث جاری شدن و جدا شدن دانه‌های آن می‌شود. بنابراین در طرح اختلاط بتن اکسپوز لازم است که متن موردنظر تنها چند دقیقه (بین ۷ تا ۱۰ دقیقه) هم خورده شود.
اجرای بتن اکسپوز
بتن اکسپوز به عنوان یک نمای خارجی برای سازه‌های بتنی شناخته می‌شود که روش اجرای آن مشخص می‌کند که به چه شکلی بر روی سازه نصب می‌شود. به طور کلی، این بتن را به دو صورت پیش ساخته و به صورت پیش رونده اجرا و قالب گیری می‌کنند:
- روش پیش ساخته: در این روش قالب‌هایی با اندازه و شکل استاندارد طراحی شده‌اند و اجرایی بتن با توجه به شکل آنها انجام می‌گیرد. این شیوه معمولاً در کارخانه‌ها و در شرکت‌های تولید بتن آماده انجام می‌گیرد و خشک شدن و نگهداری بتن در همان محل به پایان می‌رسد. بعد از استحکام کامل، بتن‌های ساخته شده به محل ساخت و ساز انتقال داده و بر روی نمای ساختمان نصب می‌شوند.
- روش پیش رونده: این روش برای سازه‌ها و پروژه‌های بزرگی که به حجم بالایی از بتن اکسپوز نیاز دارند استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در پروژه‌هایی مانند سد سازی و ساخت پل‌های بتنی، نمی‌توان از بتن پیش ساخته استفاده کرد و امکان اجرای نماکاری بر روی آنها نیز وجود ندارد. بنابراین در این پروژه‌ها ابتدا قسمت‌های پایینی قالب گذاری می‌شود و فرآیند بتن ریزی آنها صورت می‌گیرد. پس از تکمیل این مرحله، قالب‌ها به مراحل جلوتر انتقال داده شده و به همین روش تا انتهای پروژه بتن ریزی انجام می‌شود.
قیمت بتن اکسپوز
برای مشخص کردن مشخصات فنی این بتن و ملموس کردن آنها برای افرادی که چندان با آن آشنایی ندارند، سعی کردیم که آن را با بتن معمولی مقایسه کنیم و به همین دلیل در مورد قیمت بتن اکسپوز همین کار را انجام می‌دهیم. اگر به مواد استفاده شده در این بتن و بتن معمولی نگاه کنیم و همچنین طرح اختلاط آنها را در نظر بگیریم، طبیعی است که کارخانه‌های تولید بتن آماده از مراحل و سختی‌های بیشتری برای تولید بتن اکسپوز استفاده می‌کنند و به همین دلیل قیمت آن بالاتر است. البته نوع پرکننده و مواد روان کننده استفاده شده در بتن نیز بر این قیمت تأثیر گذار هستند.
اگر احساس می‌کنید که می‌توانید از بتن اکسپوز در ساخت و ساز پروژه خود استفاده کنید و به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، با ما در کلینیک ساختمانی به تام در تماس باشید.
[irp posts=”22737″ name=”گروت و مشخصات فنی آن”]
